Condensed of Composition (ဝါက်ဖြဲ႕ထံုး အႏွစ္ခ်ဳပ္) အပိုင္း - ၂ (Phrases)

2. Phrases (စကားစု/ ပုဒ္)
Phrase ဆိုသည္မွာ စကားစုသာ ျဖစ္ပါသည္။ Phrase မ်ားကို ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ ဝါက်ေပၚတြင္ တည္ရွိေနေသာ ေနရာအေပၚတြင္ မူတည္ကာ အေျခခံအားျဖင့္ (၃) မ်ိဳးေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ၎တို႔မွာ _

1)    Noun phrase
2)    Adjective phrase
3)    Adverb phrase 

(ဆိုလိုသည္မွ Noun ေနရာတြင္ရွိေသာ phrase ကို Noun phrase ဟုေခၚႏိုင္ၿပီး ထို႔အတူ Adj, Adv ေနရာမ်ားတြင္ရွိေသာ phrase မ်ားကို Adj phrase, Adv phrase ဟုေခၚႏိုင္ပါသည္။)

Noun phrase [ S, O, C ]

Noun ေနရာတြင္ တည္ရွိေနေသာ phrase မ်ားကို Noun phrase ဟု သတ္မွတ္ႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ ဝါက်တစ္ေၾကာင္း ေပၚတြင္ Noun တည္ရွိေနေသာ ေနရာမ်ားကို ဦးစြာသိရွိ ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ဝါက်တစ္ေၾကာင္းတြင္ “ကတၱား (Subject)”၊ “ကံပုဒ္ (Object)” ႏွင့္ “အျဖည့္ပုဒ္ (Complement)” ၃ ေနရာတြင္ Noun ကိုေတြ႕ရွိႏိုင္ၿပီး ၎ေနရာမ်ားတြင္ တည္ရွိေနေသာ phrase မ်ားကို Noun phrase မ်ားျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာဘာသာသို႔ အဓိပၸာယ္ ျပန္ဆိုရာတြင္ Subject ေနရာတြင္ရွိေသာ Noun phrase အတြက္ “သည္”၊ Object ေနရာတြင္ရွိေသာ Noun phrase အတြက္ “ကို”၊ Complement ေနရာတြင္ရွိေသာ Noun phrase အတြက္ “သည္” စသည္ျဖင့္ အနက္ေကာက္ ရပါမည္။

A tall young beautiful girl is my sister.
  S ( N phrase)
အရပ္ရွည္၍ ငယ္ရြယ္ၿပီး ေခ်ာေမာ လွပေသာ မိန္းကေလးသည္ ကၽြန္ေတာ့္ အစ္မ ျဖစ္သည္။

I saw a tall young beautiful girl.
                  O (N phrase)
အရပ္ရွည္၍ ငယ္ရြယ္ၿပီး ေခ်ာေမာ လွပေသာ မိန္းကေလးကို ကၽြန္ေတာ္ ေတြ႕ခဲ့ပါသည္။


Ma Ma is a tall young beautiful girl.
                        C (N phrase)
မမသည္ အရပ္ရွည္၍ ငယ္ရြယ္ၿပီး ေခ်ာေမာ လွပေသာ မိန္းကေလးတစ္ေယာက္ ျဖစ္သည္။

v  what, where, when, why, whether, who စသည့္ “wh” စကားလံုးမ်ား ျဖင့္လည္း Noun phrase ကို ေရးသားႏိုင္သည္။

ဥပမာ _

I don’t know what to do.
ဘာလုပ္ရမွန္းကို ကၽြန္ေတာ္မသိဘူး။

How to do is my problem.
ဘယ္လုပ္လုရမယ္ဆိုတာသည္ ကၽြန္ေတာ့္ျပႆနာ ျဖစ္သည္။

She can’t decide where to go.
ဘယ္သြားရမလဲဆိုတာကို သူ မဆံုးျဖတ္တတ္ေတာ့ပါ။


Adjective phrase [after Noun, Complement]

            Noun ၏အေနာက္ ႏွင့္ Complement ေနရာတြင္ Adjective phrase ကိုေတြႏိုင္သည္။ Noun ၏အေနာက္တြင္ ရွိေသာ Adjective phrase သည္ သူ႔ေရွ႕မွာရွိေသာ Noun ကို အထူးျပဳရန္ျဖစ္ၿပီး Complement ေနရာတြင္ရွိေသာ Adjective phrase ၏ေရွ႕တြင္ အထူးျပဳရန္အတြက္ Noun မရွိေသာ္လည္း အသံ ပိုမို သာယာေစရန္ႏွင့္ အဓိပၸာယ္ ပိုမို ေလးနက္ေစရန္အတြက္ Adjective အျဖစ္ရွိေနေသာ မူလ စကားလံုးကို Adjective phrase အျဖစ္ေျပာင္းေရးရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ဥပမာ _

A man in the car is my uncle.
ကားထဲတြင္ရွိေသာ လူႀကီးသည္ ကၽြန္ေတာ့္ ဦးေလး ျဖစ္သည္။

I took a book on the table.
စားပြဲေပၚတြင္ရွိေသာ စာအုပ္ကို ကၽြန္ေတာ္ ယူခဲ့သည္။

Ø  ပထမ ဝါက်တြင္ Subject ေနရာတြင္ရွိေသာ Noun ျဖစ္သည့္ a man ကို ၎ေနာက္တြင္ရွိသည့္ in the car ဟူသည့္ phrase က အထူးျပဳသည့္အတြက္ Adjective phrase ျဖစ္သည္။ ဒုတိယဝါက်တြင္လည္း ထို႔အတူပင္ ျဖစ္ပါသည္။

My mother is healthy.
                      Adj
My mother is in good health.
                      Adj phrase

Ø  healthy ႏွင့္ in good health တြင္ in good health က healthy ထက္ ပိုမို အသံသာယာ ေသာေၾကာင့္ Adjective phrase အျဖစ္ ေျပာင္းလဲေရးသားျခင္း ျဖစ္သည္။

It is important.
            Adj
It is of vital importance.
        Adjective phrase

It is important ဆိုသည္မွာ သာမန္အေရးႀကီးျခင္းပင္ျဖစ္သည္။ ပို၍ အဓိပၸာယ္ ေလးနက္ေစလို ေသာေၾကာင့္ အသက္တမွ်ဟူသည့္ Adj ေနာက္တစ္ခု vital ကို ထည့္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ vital ႏွင့္ important ႏွစ္ခုလံုး Adj ျဖစ္ေနသည့္ အတြက္ important ကို noun (importance) အျဖစ္ေျပာင္းၿပီး ေရွ႕တြင္ of ထည့္ေပးရသည္။ of vital importance သည္ အဓိပၸာယ္ ပိုမို ေလးနက္ေစလိုေသာ ေၾကာင့္ ေျပာင္းလဲ ေရးလိုက္ေသာ Adjective phrase ျဖစ္သည္။

Adverb phrase [ D, M, P, T, R or P ]

            Noun phrase ႏွင့္ Adjective phrase တို႔ကို ေနရာ သတ္မွတ္၍ ရေသာ္လည္း Adverb သည္ Verb, Adjective, Adverb သံုးခုကို အထူးျပဳေသာေၾကာင့္ ေနရာ အတိအက် သတ္မွတ္ရန္ မလြယ္ကူပါ။ သို႔ရာတြင္ Adverb ကို အေျခခံအားျဖင့္ အမ်ိဳးစား ၅ မ်ိဳးေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ၎တို႔မွာ _

Direction                       - လားရာ/ ဦးတည္ရာျပပုဒ္စု         (D)
Manner                         - အမူအယာျပ ပုဒ္စု                    (M)
Place                             - ေနရာျပ ပုဒ္စု                          (P)
Time                             - အခ်ိန္ျပ ပုဒ္စု                          (T)
Reason (or)                   - အေၾကာင္းျပခ်က္ (သို႔မဟုတ္)   
Purpose                           ရည္ရြယ္ခ်က္ျပ ပုဒ္စု                 (R or P)
                                                                               
ဥပမာ -

-       He went up to the counter. (D)

-       They play in happiness. (M)

-       It is warm in the house. (P)

-       He gets up at six o’ clock. (T)

-       He lives to work. ( R or P)


He goes to school on foot in Insein in the morning to study his lessons.
               D            M          P             T                    R or P
သူ၏ သင္ခန္းစာမ်ားကို ေလ့လာရန္ နံနက္ခင္းတြင္ အင္းစိန္မွ ေျခက်င္ ေက်ာင္းသို႔သြားသည္။



      အဓိပၸာယ္ကို ဘာသာျပန္သည့္အခါ D, M, P, T, R or P ကို အစဥ္လိုက္ ေနာက္ဆံုးမွ စတင္ကာ အနက္ေကာင္သည္ကို မွတ္သားရပါမည္။


[ Adverb phrase မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုသည့္ ပံုစံအေပၚ မူတည္ကာ အေရွ႕၊ အေနာက္ ေျပာင္းလည္း ေရးသားႏိုင္ေသာ္လည္း မကၽြမ္းက်င္ေသးသည့္ အခ်ိန္တြင္ D, M, P, T, R or P အစီအစဥ္အတိုင္းသာ ေရးသားေစလိုပါသည္။ ကၽြမ္းက်င္ တတ္ေျမာက္သည့္ အခ်ိန္တြင္ မိမိ ေဖာ္ျပသလို ေနရာမ်ား ေျပာင္းလဲ ေရးသားႏိုင္ပါသည္။]


     Adjective phrase ႏွင့္ Adverb phrase ေရာေႏွာေနပါလွ်င္လည္း ေနာက္ဆံုးကသာ စတင္ကာ ဘာသာျပန္ရပါမည္။



ဥပမာ _  He goes to school in Sanchaung.
                           Adv (D)    Adj phrase        

ေဖာ္ျပပါ ဝါက်တြင္ in Sanchaung သည္ ေရွ႕တြင္ရွိေသာ school (n) ကို အထူးျပဳ ေသာေၾကာင့္ Adjective phrase ျဖစ္ၿပီး စမ္းေခ်ာင္းတြင္ရွိေသာ ေက်ာင္းသို႔ ဟု (ေသာ)ျဖင့္ အနက္ေကာက္ ရပါမည္။

ေဖာ္ျပပါ link တြင္ ဆရာႀကီး ဦးျမႀကိဳင္ ကိုယ္တိုင္ သင္ၾကားပို႔ခ်မႈကို ၾကည့္႐ႈကာ ေလ့လာ ဆည္းပူးႏိုင္ပါသည္။
https://www.youtube.com/watch?v=_z-IoBp7Ux4



Credit to :  ေအာင္ကိုဦး (UMK)